Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieście w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Łódź, dnia 11 września 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:asesor sądowy Sandra Zientalewicz

Protokolant:sekretarz sądowy Aleksandra Wejman

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2020 roku Łodzi

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w K.

przeciwko Towarzystwo (...) spółce akcyjnej z siedzibą
w W.

1.  zasądza od Towarzystwo (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w K. kwotę 10 977,75 (dziesięć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt siedem i 75/100) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienei liczonymi od dnia 18 listopada 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od Towarzystwo (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w K. kwotę 4 367 (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt XIII GC 1067/20

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2020 r. powódka (...) sp. z o.o. wniosła o zasądzenie od pozwanej Towarzystwo (...) s.a. kwoty 10 977,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 17 listopada 2019 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu.

/pozew, k. 4-8/

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu.

/odpowiedź na pozew, k. 46-48/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 17 października 2019 roku uszkodzeniu uległ samochód marki B. stanowiący własność (...) sp. z o.o., za którą to szkodę odpowiedzialność z tytułu ubezpieczenia autocasco ponosiła Towarzystwo (...) s.a. Powódka zgłosiła pozwanej szkodę do zrekompensowania na podstawie kalkulacji naprawy. Pozwana wypłaciła z tytułu przedmiotowej szkody odszkodowanie na rzecz strony powodowej w kwocie 28 213,21 zł brutto. Zakwestionowała kalkulację naprawy przedstawioną przez poszkodowanego w zakresie cen części, poprzez zastosowanie współczynnika korygującego 0,6 wartości części oryginalnych. Od ustalonych cen części zamiennych (a tym zatem również całościowych kosztów naprawy samochodu) została zatem odjęta kwota 10 977,75 zł.

/okoliczności bezsporne/

Strony postępowania wiązała umowa ubezpieczenia autocasco nr (...). W polisie jako zakres ubezpieczenia wskazano ubezpieczenie HDI Autocasco + Serwis. Ponadto w rubryce „dodatkowo umowa obejmuje” zostało wskazane dodatkowe postanowienie o treści „brak procentowego pomniejszenia wartości części przy ich wymianie (Autocasco)”.

/polisa, k. 25/

Warunki ustalenia odszkodowania w przypadku szkody częściowej określał § 15 ogólnych warunków umowy autocasco zawartej przez strony. Ustęp 3 pkt 2 stanowił, iż wycena kosztów naprawy sporządzona przez (...) lub na jej zlecenie według cen brutto w obydwu wariantach ubezpieczenia, tj. SERWIS I KOSZTORYS wykonywana jest na podstawie indywidualnej oceny uszkodzeń pojazdu związanych z przedmiotowym zdarzeniem, z wykorzystaniem do tego celu informacji na temat realnych kosztów naprawy uzyskanych poprzez analizę aktualnej sytuacji rynkowej, w której podstawą jest koszt części zamiennych w wysokości cen podanych w aktualnych polskich wydaniach systemu Audatex lub Eurotax z uwzględnieniem cen części zamiennych dystrybuowanych poza siecią oficjalnego producenta/importera pojazdu z zastrzeżeniem:

a)  że wycena kosztu części zamiennych dokonywana jest na podstawie cen części zalecanych do stosowania przez producenta pojazdu lub jego oficjalnego importera skorygowanych o współczynnik w wysokości 0,6 wynikający z uwzględnienia w wycenie cen tak zwanych zamienników, tj. części zamiennych dystrybuowanych poza siecią oficjalnego producenta importera pojazdu posiadających stosowną homologację,

b)  zastosowania procentowego pomniejszenia wartości części, w zależności od okresu eksploatacji pojazdu określonego zgodnie z poniżej zamieszczoną tabelą, z uwzględnieniem postanowień pkt 4), 5) i 6), chyba że w umowie został on zniesiony.

Ustęp 4 stanowił zaś, że wyłącznie w przypadku, gdy ubezpieczający zawierając umowę ubezpieczenia dokonał wyboru wariantu SERWIS, w razie udokumentowania oryginalnymi fakturami VAT poniesionych kosztów naprawy wyższych niż przyjęte w sporządzonej przez (...) wycenie, z uwzględnieniem zastrzeżeń o których mowa w ustępie trzecim, (...) uzupełni kwotę odszkodowania do poziomu wynikającego z ww. faktur zastrzeżeniami opisanymi w punkcie 1-3.

/ogólne warunki umowy, k. 58/

Przedstawicielka pozwanej, zawierająca umowę z powodem w momencie negocjacji warunków polisy, informuje że „w lepszym wariacie” naprawa odbywa się na częściach nowych. Nie posiada ona wiedzy o różnicy między procentowym pomniejszeniem wartości części, a zastosowaniem współczynnika 0,6. Wobec tego informuje klientów, że przy braku pomniejszenia wartości części naprawa odbywa się na oryginalnych częściach.

/zeznania M. P., protokół rozprawy z dnia 28.08.2020 r., minuta 5-14/

Stan faktyczny w niniejszej sprawie okazał się w przeważającej mierze bezsporny między stronami. Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, zakresu uszkodzeń pojazdu i legitymacji procesowej powoda. Sporna między stronami była wysokość kosztów dokonanej naprawy, a konkretnie ustalenie cen części zamiennych. W tym zakresie sąd dokonał ustaleń w oparciu o dowody z dokumentów, których autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron – polisę AC oraz OWU. Sąd ocenił także jako wiarygodne zeznania świadka, który w ocenie Sądu zeznawał spontanicznie i szczerze, nie posiadając przy tym żadnego interesu w złożeniu zeznań nieprawdziwych.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2020 r. na podstawie art 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowody z opinii biegłego oraz przesłuchania stron jako nie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Okoliczności sporne między stronami sprowadzały się bowiem do dokonania analizy prawnej zawartej między stronami umowy, co pozostaje rolą Sądu i nie wymaga wiadomości specjalnych posiadanych przez biegłego. Zeznania strony powodowej zostały zaś zgłoszone na okoliczności, które nie były między stronami sporne, tj. dotyczące zakresu uszkodzeń i naprawy uszkodzonego auta.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo okazało się zasadne w całości.

Materialnoprawną podstawę odpowiedzialności pozwanej na gruncie niniejszej sprawy stanowią przepisy regulujące umowę ubezpieczenia. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Stosownie do art. 805 § 2 pkt 1 k.c., świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Umowa ubezpieczenia autocasco będąca podstawą dochodzenia roszczeń w niniejszej sprawie nie jest regulowana w sposób szczegółowy przez przepisy odrębne, w związku z czym szczegółowe zasady ustalania wysokości odszkodowania stanowią wynik ustaleń stron zawartych w treści umowy.

W realiach niniejszej sprawy zasada odpowiedzialności nie została zakwestionowana przez stronę pozwaną. Tym samym zadaniem Sądu było ustalenie zakresu odpowiedzialności pozwanego, a zatem wysokości należnego odszkodowania. Spór w tym zakresie dotyczył zaś przede wszystkim dokonania oceny prawnej zawartej między stronami treści umowy w świetle obowiązujących wraz z nią jej ogólnych warunków.

Stanowiska stron przedstawione w przedmiotowej sprawie sprowadzały się do odmiennej interpretacji umownego wyłączenia procentowego pomniejszenia wartości części. Strona powodowa twierdziła, że pojęcie to jest na tyle szerokie, iż obejmuje swym znaczeniem zarówno opisane w OWU procentowe pomniejszenie wartości części z uwagi na stopień ich zużycia, jak również pomniejszenie wartości wyrażone ułamkiem 0,6 z uwagi na możliwość zastosowania przy naprawie tzw. zamienników. Strona powodowa powoływała się przy tym na zastosowanie przez pozwaną niedozwolonych klauzul umownych.

Sąd w niniejszym składzie podziela stanowisko Sądu Okręgowego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia z dnia 5 czerwca 2020 r. (sygn. akt XIII Ga 115/20) w ramach analizy tożsamych postanowień OWU, tj. wymagających – dla pokrycia przez ubezpieczyciela cen części oryginalnych – przedłożenia faktur VAT za ich zakup, tak jak w niniejszej sprawie wymagał tego § 15 ust 4 OWU. Analiza postanowień OWU wprowadza bowiem wyraźne rozróżnienie wersji ubezpieczenia SERWIS od wersji KOSZTORYS. Do obu tych wersji ma zastosowanie postanowienie § 15 ust 3, tj. pomniejszenie wartości części poprzez uwzględnienie cen zamienników oraz pomniejszenie wartości części w zależności od eksploatacji pojazdu. Postanowienie to podkreślają słowa „wycena kosztów naprawy (…) w obu wariantach ubezpieczenia, tj. SERWIS i KOSZTORYS”. Nie może być zatem mowy o wprowadzeniu klienta w błąd w tym zakresie. Postanowienie § 15 ust 4 OWU wskazuje zaś na różnicę w rzeczonych wariantach, tj. uprawnienie wyłącznie dla ubezpieczonego w wersji SERWIS do zastosowania cen części bez zastosowania współczynnika korygującego z ust. 3 pkt 2a, w razie udokumentowania poniesienia tych kosztów za pomocą faktury VAT. Ubezpieczony w wariancie SERWIS uzyskuje zatem ochronę, polegającą na możliwości uzyskania wyższego odszkodowania w sytuacji, gdy rzeczywiście po szkodzie dokonuje naprawy samochodu i w jej ramach stosuje części oryginalne. Takiego uprawnienia nie posiada ubezpieczony w wariancie KOSZTORYS, który może uzyskać odszkodowanie sporządzone wyłącznie poprzez ustalenie hipotetycznych kosztów naprawy, uwzględniających opisane potrącenia.

Analiza postanowień OWU nie daje zatem podstaw do twierdzenia, że są one niejasne, podstępnie wprowadzają w błąd, czy pozwalają na arbitralne ustalenie przez pozwanego świadczenia odszkodowawczego na podstawie nieweryfikowalnych kryteriów. Jak trafnie zauważa Sąd Okręgowy, ubezpieczony uzyskuje świadczenie pozwalające na restytucję i tylko od niego zależy (gdyż on decyduje o przedstawieniu bądź odmowie przedstawiania faktur) czy restytucja ta odbędzie się w oparciu o części zamienne producenta.

W tym miejscu należy odwołać się jednak do charakteru prawnego ogólnych warunków umowy. Treść stosunku ubezpieczenia dobrowolnego wynika bowiem przede wszystkim z umowy stron, a za pomocą OWU określa się zasady, na jakich dany zakład ubezpieczeń zawiera rzeczone umowy. Obejmują one zatem niejako typową treść ubezpieczenia danego rodzaju, ustalając niemal całą treść stosunku ubezpieczenia i upraszczając tym samym kwestię zawarcia umowy. I tak, zgodnie z brzmieniem art. 384 § 1 k.c. ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy. Należy jednak mieć przy tym na względzie również treść art. 385 § 1 k.p.c., na mocy którego w razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy strony są związane umową.

Aby ocenić, czy postanowienia zawarte przez strony w polisie pozostają zgodne czy też sprzeczne z OWU należy dokonać zatem wykładni umowy. W tym zakresie zaś należy podzielić stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 23 kwietnia 2009 r.( aygn akt IV CSK 558/08), iż przy wykładni woli stron ujętej w umowie pisemnej sens oświadczeń ustala się przyjmując za podstawę wykładni przede wszystkim tekst dokumentu, a podstawowe znaczenie przypada językowym regułom znaczeniowym. Wykładni poszczególnych wyrażeń dokonuje się zarazem z uwzględnieniem całego kontekstu oraz związków treściowych występujących między postanowieniami zawartymi w tekście (…); prawidłowa, pełna i wszechstronna wykładnia postanowień umowy nie może pomijać treści zwerbalizowanej na piśmie, ponieważ sformułowania i pojęcia, a także sama semantyka i struktura aktu umowy są jednym z istotnych wykładników woli stron, pozwalają ją poznać i ocenić. Wykładnia umowy nie może prowadzić do stwierdzeń pozostających w sprzeczności z jej treścią (wyrok SN z dnia 18 marca 2008 r., II CSK 336/07, niepubl.).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać trzeba, że rolą sądu w niniejszej sprawy było dokonanie oceny umownego sformułowania „brak procentowego pomniejszenia wartości części przy ich wymianie”. Rzeczone postanowienie umowne zostało zawarte w rubryce „dodatkowo umowa obejmuje”, a zatem miało wprowadzić dodatkowe uzgodnienia stron, poza ogólnym odniesieniem do zawarcia umowy w wersji SERWIS. Uznać należy, że sformułowanie to jest na tyle szerokie, że dawało ubezpieczonemu uprawnienie to żądania odszkodowania bez żadnego procentowego pomniejszenia wartości uszkodzonych części auta. Prawo do uzyskania odszkodowania bez żadnych potrąceń wartości części na wypadek przedstawienia faktur VAT dawało ubezpieczonemu samo zawarcie umowy w wariancie SERWIS, o czym byłą mowa powyżej. Skoro zatem strony zawarły postanowienie dodatkowe, musiało ono odnosić się do ustalania wysokości odszkodowania na podstawie kalkulacji naprawy.

Nie można zaś podzielić stanowiska strony pozwanej, że strony zniosły w sprawie jedynie potrącenie wartości części na skutek okresu ich eksploatacji. Niewątpliwie zauważyć trzeba, że OWU jedynie w postanowieniu § 15 pkt 2 lit. b (dotyczącego pomniejszenia wartości części w zależności od okresu eksploatacji pojazdu) odwołuje się do możliwości umownego zniesienia rzeczonego potrącenia. Takiego zastrzeżenia nie zawiera § 15 pkt 2 lit. a (dotyczący pomniejszenia wartości części, z uwagi na uwzględnienie cen zamienników). Należy jednak podkreślić, że w tym zakresie postanowienie zawarte w polisie, znoszące potrącenia wartości, stoi w sprzeczności z postanowieniem OWU uwzględniającym rzeczone zniesienie. Zastosowanie w tym zakresie znajduje zatem cytowany art. 385 § 1 k.c., zgodnie z którym postanowienie OWU musi ustąpić postanowieniu zawartemu w treści umowy stron, a zatem strony pozostają związane postanowieniem zawartym w polisie.

Nie ma przy tym znaczenia określenie w OWU potracenia wartości części za pomocą ułamka lub za pomocą znaku procentowego. Nie ulega wątpliwości, że obniżenie wartości części o 0,6 ich wartości oznacza to samo, co obniżenie ich wartości o 60%. Nie sposób zatem przyjąć, że strony, umawiając się na brak procentowego pomniejszenia wartości części umawiały się jedynie na zniesienie postanowień umownych, które w swej treści posługują się znakiem %. Sformułowanie to jest bowiem na tyle szerokie, że pozwala przyjąć, iż ubezpieczyciel, usuwając szkodę, nie wypłaci ubezpieczonemu jedynie określonego procenta wartości części, a całą jej wartość. Obniżenie cen części o ułamek 0,6 oznaczałoby zaś przyznanie odszkodowania w 40% wartości części oryginalnych, a to stało by w sprzeczności z umową stron.

W ocenie Sądu tekst przedstawionych w sprawie dokumentów, przy uwzględnieniu struktury zawartej umowy oraz pozostałych jej postanowień, nie pozostawia wątpliwości co do powyżej wskazanej interpretacji. Dokonanie odmiennej wykładni rzeczonej umowy możliwe byłoby zatem jedynie przy ustaleniu, iż zgodna wola stron miała obejmować jedynie zniesienie procentowego pomniejszenie wartości części związanego z okresem jej eksploatacji. W tym zakresie strona pozwana nie przedstawiła jednak żadnego dowodu pozwalającego sądowi zbadać zgodną wolę stron umowy, przy czym na pozwanym spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie. Dowody zgromadzone w sprawie prowadziły zaś do wniosku przeciwnego. Powód niewątpliwie powoływał się na opisywane już szerokie rozumienie rzeczonego postanowienia Świadek zeznająca w sprawie, zawierająca umowę w imieniu pozwanego, wskazała również w sposób wyraźny, iż nie dostrzega różnicy pomiędzy procentowym pomniejszeniem wartości części z uwagi na okres eksploatacji i zastosowaniem współczynnika obniżającego wartość części. Nie miała ona w ogóle świadomości, iż OWU stosuje takie rozróżnienie, a tym samym zawierając umowę nie mogła przedstawiać woli strony pozwanej co do zniesienia jedynie jednego z rzeczonych potrąceń. Argumenty strony pozwanej okazały się zatem chybione również przy uwzględnieniu wskazanego aspektu wykładni.

Wobec powyższego, dokonanie potrącenia kwoty 10 977,75 zł odpowiadającej 0,6 wartości części uszkodzonych i uznanych przez strony jako części podlegające wymianie pozostawało nieuzasadnione, a zatem Sąd uwzględnił roszczenie powoda o zapłatę rzeczonej kwoty, zasądzając ją w punkcie 1. wyroku.

O ustawowych odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z brzmieniem art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Zgodnie z niezaprzeczonym przez pozwaną twierdzeniem powoda, szkoda została zgłoszona w dniu wypadku, a zatem termin na wypłatę upływał 15 listopada 2019 r., przyczyn ubezpieczyciel wydał decyzję w sprawie już 29 października 2019 r. Należy więc uznać, że 18 listopada 2020 r. roszczenie pozostawało wymagalne, a zatem w zakresie początkowej daty naliczania odsetek Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W skład kosztów procesu, w oparciu o dyspozycję art. 98 § 3 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j.) zaliczono wynagrodzenie adwokata w kwocie 3600 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz opłatę sądową od pozwu poniesioną przez powoda w kwocie 750 zł.

Kierując się zaprezentowaną argumentacją orzeczono jak w sentencji.