XIII GC 354/17 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z 2018-05-07
Sygnatura akt XIII GC 354/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 maja 2018 roku
Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi Wydział XIII Gospodarczy
w składzie następującym:
przewodniczący sędzia S.R. Tomasz Kucharski
protokolant starszy sekretarz sądu Katarzyna Wierzchowiec
po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 roku w (...)
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) A. Ś., M. Ś. & W. H. spółki
jawnej w Ł.
przeciwko (...)w W.
o zapłatę kwoty 1510 złotych
1/ zasądza od (...)w W. na rzecz (...) A. Ś., M. Ś. & W. (...) spółki jawnej w Ł. kwotę 1510 zł. (jeden tysiąc pięćset dziesięć złotych) z odsetkami:
a/ ustawowymi za okres od dnia 23 października 2015 roku do dnia 31 grudnia
2015 roku,
b/ ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 1 stycznia 2016 do dnia zapłaty
oraz kwotę 1578,50 zł. (jeden tysiąc pięćset siedemdziesiąt osiem złotych 50/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;
2/ nakazuje zwrócić stronie powodowej z kasy Sądy Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi kwotę 113,50 zł. (sto trzynaście złotych 50/100) tytułem nadpłaconej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego uiszczonej w dniu 1 sierpnia 2017 roku zaksięgowanej pod pozycją (...)/ (...).
Tomasz Kucharski
Sygnatura akt XIII GC 354/17
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 26 stycznia 2017 roku (...) A. Ś., M. Ś. & W. (...) spółka jawna w Ł. wystąpiła o zasądzenie na jej rzecz od (...) w W. kwoty 1510 złotych tytułem częściowego odszkodowania obejmującego zwrot kosztów naprawy samochodu uszkodzonego w następstwie kolizji drogowej, wywodząc odpowiedzialność strony pozwanej z obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody spowodowane ruchem jego pojazdu. Strona powodowa domagała się również zasądzenia na swoją rzecz odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie dochodzonej należności pieniężnej obciążenia strony pozwanej kosztami procesu (pozew k.3-4).
W złożonej w dniu 7 lipca 2017 roku odpowiedzi na pozew strona pozwana nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie w całości na koszt powodowej spółki, kwestionując wysokość dochodzonego roszczenia (odpowiedź na pozew k.27-28).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W następstwie kolizji drogowej z dnia 23 września 2015 roku doszło do uszkodzenia samochodu marki P. o numerze rejestracyjnym (...), należącego do E. P., nie posiadającej statusu podatnika podatku od towarów i usług. W dacie zdarzenia sprawca kolizji był objęty ochroną wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem jego pojazdu udzieloną przez (...) w W.. W toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel ten wypłacił poszkodowanej odszkodowanie w tytułu kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu w kwocie 2367,76 złotych (okoliczności bezsporne, informacja z (...) k.31—32; z akt szkodowych k.33: potwierdzenie ubezpieczenia i telefoniczne zgłoszenie szkody k.1-3, pismo k.5, potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody k.6, dowód rejestracyjny k.8, dokumentacja fotograficzna k.9-11, protokół oględzin k. 12-13, kalkulacja naprawy k.14-16, oświadczenie poszkodowanej k.18, zgłoszenie szkody k.19-22, oświadczenie sprawcy k.23-24, upoważnienie k.29, decyzja k.32, potwierdzenie zapłaty k.33).
Na podstawie umowy przelewu poszkodowana zbyła na rzecz A. Ś. wierzytelność odszkodowawczą wynikającą z powyższej szkody komunikacyjnej. Przedmiotowa wierzytelność została wniesiona przez cesjonariusza tytułem wkładu niepieniężnego do (...) A. Ś., M. Ś. & W. (...) spółki jawnej w Ł. (okoliczności bezsporne; umowa k.7-8 i 17-18, odpis z KRS k.9).
.W dniu 1 lipca 2016 roku spółka jawna (...).Ś., M. Ś. & W. H. wszczęła postępowanie sądowe przeciwko(...) w W. o zapłatę kwoty 1510 zł. złotych tytułem częściowego odszkodowania za naprawę pojazdu marki P. o numerze rejestracyjnym (...), należącego do E. P., uszkodzonego wskutek kolizji drogowej z dnia 23 września 2015 roku. Powyższe postępowanie zostało zakończone postanowieniem wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 13 grudnia 2016 roku w sprawie XII GC 1239/16 umarzającym postępowanie w sprawie ze względu na cofnięcie pozwu przez stronę powodową oparte na fakcie uregulowania przez zakład ubezpieczeń całego dochodzonego roszczenia (z akt sprawy XII GC 1239/16 k.24-25: pozew, odpowiedź na pozew, pismo procesowe, 2 postanowienia, zarządzenie).
Sąd oddalił wniosek pełnomocnika strony pozwanej w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka E. P., uznając, że okoliczności, które tym dowodem miałyby zostać wykazane, są nieistotne dla merytorycznego rozpoznania niniejszej sprawy.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo jest uzasadnione w całości.
W niniejszej sprawie za bezsporną należy uznać zasadę odpowiedzialności strony pozwanej, wynikającej z przepisów art.822 § 1-4 k.c. w związku z unormowaniami zawartymi w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 2060 z późn.zm.). Podstawa roszczeń określonych w pozwie wynika w szczególności z przepisów art. 4 pkt 1 w związku z art.9 ust.1 w związku z art.34 ust.1 w związku z art.35 ostatnio powołanej ustawy. Za niewątpliwe trzeba uznać, iż sprawca szkody był objęty ochroną wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody spowodowane jego ruchem, jaka została zawarta z (...) w W..
W kontekście przytoczonych regulacji należało także stwierdzić, że podstawą zobowiązania sprawcy szkody do jej naprawienia są przepisy art.436 § 2 k.c. w związku z art.415 k.c., albowiem do jej zaistnienia doszło w następstwie nieprawidłowego ruchu kierowanego przez niego pojazdu mechanicznego, prowadzącego do zderzenia z samochodem należącym do poszkodowanej E. P.. Przedstawiona reguła odpowiedzialności stanowi równocześnie prawną podstawę obowiązku odszkodowawczego spoczywającego na pozwanym zakładzie ubezpieczeń, który częściowo dobrowolnie zrekompensował odszkodowanie obejmujące zwrot kosztów naprawy uszkodzonego auta, wypłacając z tego tytułu łącznie kwotę 3877,76 złotych, tj. kwotę 2367,76 złotych oraz kwotę 1510 złotych w toku postępowania sądowego w sprawie XII GC 1239/16.
Określając rzeczywisty poziom powyższego uszczerbku majątkowego, sąd oparł się na opinii biegłego, który po szczegółowym rozważeniu zakresu uszkodzeń przedmiotowego pojazdu oraz technologicznych wymogów związanych z ich skutecznym usunięciem stwierdził, iż wskazane wydatki wynoszą 10765,96 złotych z VAT. Sąd zaakceptował powyższe stanowisko, uznające za racjonalne wykorzystanie do tej naprawy części zamiennych oryginalnych typu O (z logo producenta pojazdów) oraz oryginalnych typu Q (bez logo producenta pojazdów), których zastosowanie zapewnia odpowiedni techniczny i użytkowy efekt jej wykonania, niemożliwy do osiągnięcia w przypadku użycia części innych części alternatywnych. Biegły wyczerpująco wyjaśnił powyższą problematykę, zaś wynikające z niej wnioski należało uznać za spójne i logiczne.
Mając na uwadze ogólną świadczenia odszkodowawczego wypłaconego przez ubezpieczyciela w toku postępowania likwidacyjnego, należało stwierdzić, że dochodzona niniejszym pozwem kwota 1510 złotych nie przekracza maksymalnej wysokości odszkodowania przysługującego stronie powodowej z tytułu kosztów naprawy uszkodzonego samochodu i na podstawie wcześniej powołanych unormowań podlega zasądzeniu na jej rzecz.
Ustalenie wysokości szkody obejmującej koszty naprawy uszkodzonego pojazdu jest w świetle art. 363 § 1 k.c. niezależne od faktu wykonania naprawy takiego pojazdu, zaś roszczenie odszkodowawcze powstaje w chwili zaistnienia szkody. Ta właśnie okoliczność decyduje o zakresie obowiązku odszkodowawczego obciążającego sprawcę zdarzenia szkodzącego, a w konsekwencji także zakład ubezpieczeń w związku ze spoczywającą na nim odpowiedzialnością repartycyjno – gwarancyjną, wynikającą z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, którą sprawca kolizji był objęty.
Zgodnie z dyspozycją art. 363 § 1 k.c. wybór sposobu naprawienia szkody należy do poszkodowanego. Pierwszeństwo decyzyjne poszkodowanego jest jednak ograniczone m.in. zakazem generowania dla zobowiązanego kosztów nadmiernych, które nie powinny przekraczać wysokości powstałego uszczerbku majątkowego. Należy wskazać przy tym, że ustalenie kosztów naprawy danego pojazdu może nastąpić w różny sposób, także w oparciu o ogólnodostępne i renomowane systemy kalkulacyjne, sporządzone przez specjalistów tej branży, które w sposób szczegółowy uwzględniają wszelkie aspekty procesu technologicznego. Ze względu na precyzję powyższych opracowań są one powszechnie stosowane zarówno przez firmy naprawcze, jak i przez zakłady ubezpieczeń, w tym również stronę pozwaną, która sporządziła kalkulację naprawy opierając się na systemie A.. Identyczną metodę badawczą zastosował również biegły sądowy, który skorzystał z tego samego programu, tworząc opinię w przedmiotowej sprawie.
Zaprezentowane rozważania prowadzą do wniosku, w myśl którego zastosowanie mechanizmów kosztorysowego rozliczenia szkód jest dopuszczalnym sposobem określania tego typu wydatków, ponieważ wyspecjalizowane programy kosztorysowe i kalkulacyjne opierają się na realnej i rzetelnej symulacji, uwzględniającej zakres uszkodzeń pojazdu oraz techniczne i finansowe wymogi przywrócenia auta do stanu sprzed szkody.
Przyjęty przez stronę powodową oraz przez biegłego sposób rozliczenia przedmiotowej szkody nie może być uznany za generujący dla zobowiązanego do jej naprawienia wydatki nadmierne i nie może być skutecznie kwestionowany z uwagi na ewentualne wykonanie po kolizyjnej naprawy uszkodzonego pojazdu według kosztów niższych. Wykonanie takiej naprawy pojazdu jest prawem poszkodowanego, który może je zrealizować w sposób uznaniowy, jednakże jego działania nie mogą szkody zwiększać, za czym przemawiają konkluzje wynikające z art.363 § 1 k.c. w związku z art.354 § 1 i 2 k.c. Fakt ewentualnego wykonania naprawy nie może jednak unicestwiać prawa wyboru przez poszkodowanego innego sposobu ustalenia wysokości świadczenia odszkodowawczego, przy czym ich poziom nie powinien przewyższać kosztów celowych i niezbędnych obiektywnie ustalonych według metody kosztorysowej. Domaganie się przez stronę pozwaną ustalenia wysokości szkody według kryterium faktycznych kosztów naprawy podlegałoby uwzględnieniu tylko wtedy, gdyby w taki sam sposób określił swoją szkodę powód, co w rozpoznawanym przypadku nie miało jednak miejsca. Należy zaznaczyć, że wykonanie takiej naprawy uszkodzonego pojazdu przed ustaleniem przez zakład ubezpieczeń świadczenia odszkodowawczego z reguły zmierza do szybkiego odzyskania możliwości normalnego korzystania z pojazdu, czemu towarzyszy naturalna tendencja do ograniczenia wysokości kosztów takiej restytucji przez poszkodowanego, który musi się liczyć z tym, że jako zamawiający naprawę pojazdu będzie zobligowany do pokrycia tej części wydatków, których ubezpieczyciel nie zrefunduje w toku postępowania likwidacyjnego. Powyższe działania poszkodowanego nie mogą być uznane za zmierzające do ograniczenia wysokości odszkodowania obliczonego metodą kosztorysową i nie prowadzą do zwolnienia ubezpieczyciela od obowiązku pokrycia tak ustalonej szkody. Przyjęcie stanowiska przeciwnego oznaczałaby, że to w istocie zakład ubezpieczeń decydowałby o sposobie naprawienia szkody, czego nie można pogodzić z opisanym powyżej celem zachowania poszkodowanego oraz z dyspozycją art.363 § 1 k.c. Trudno również racjonalnie uzasadnić stanowisko, w myśl którego wysokość odszkodowania za szkodę deliktową powinna być zróżnicowana z tej tylko przyczyny, że poszkodowany naprawił pojazd przed wypłatą odszkodowania, albo że uczynił to dopiero po tym fakcie. Jest to czynnik, który nie powinien mieć żadnego znaczenia dla ustalenia kosztów naprawy uszkodzonego auta, gdyż nie pozostaje w związku przyczynowym w rozumieniu art.361 § 1 k.c. z zaistniałą szkodą, jak również nie może być uznany za podlegający ocenie w trybie art.354 § 1 i 2 k.c. Ostatecznie należało uznać, że ewentualne rozbieżności pomiędzy kosztami rzeczywiście wykonanej naprawy a kosztami takiej naprawy ustalonymi w sposób kosztorysowy nie mogą wyłączać obowiązku wypłacenia przez ubezpieczyciela stosownego odszkodowania według metody wskazanej przez poszkodowanego, na co zwrócił również uwagę Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku wydanym w dniu 29.09.2015 roku w sprawie I ACa 395/15, opublikowanym w Legalis pod numerem 1360774, a także Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 25.04.2017 roku, wydanym w sprawie XIII Ga 1196/16.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie ustawowych odsetek za opóźnienie zostało oparte na przepisach art.14 ust 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) w związku z art. 481 § 1 i 2 k.c., przy uwzględnieniu treści zgłoszonego w tym zakresie roszczenia, do którego strona pozwana nie odniosła się. Tym samym należało przyjąć, iż w dacie 1 stycznia 2016 roku zakład ubezpieczeń znajdował się już w stanie opóźnienia uzasadniającym obciążenie go obowiązkiem zapłaty stosownych odsetek ustawowych od zasądzonej należności pieniężnej. Powyższy wniosek potwierdza również analiza akt postępowania likwidacyjnego, z której wynika, że ubezpieczyciel został powiadomiony o szkodzie telefonicznie w dniu 22 września 2015 roku, natomiast w dniu 13 października 2015 roku wydał decyzję określającą wysokość uznanego świadczenia odszkodowawczego.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu kosztów procesu zostało oparte na zasadzie odpowiedzialności za jego wynik, ujętej w art. 98 § 1 i 3 k.p.c., skutkującej obciążeniem strony pozwanej obowiązkiem zapłaty z tego tytułu na rzecz powoda kwoty 1578,50 złotych. Należy zaznaczyć, iż możliwość dochodzenia roszczenia częściowego jest prawem poszkodowanego wynikającym podzielności świadczenia przewidzianej w art.379 § 2 k.c., którego sąd nie może podważać. W przypadku jednak, gdy jedyną przyczyną dzielenia roszczenia staje się dążenie do zwiększenia kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia prawa, zwłaszcza w zakresie dotyczącym kosztów zastępstwa prawnego, o czym świadczy brak jakiegokolwiek wyjaśnienia w kolejnych pozwach przyczyn tego typu działań lub ich uzasadnianie przyczynami wątpliwymi lub wręcz nieprawdziwymi, może to wpłynąć na ocenę zasadności wniosku w przedmiocie zwrotu kosztów procesu, która powinna uwzględniać dyspozycję art.102 k.p.c. lub art.103 § 1 k.p.c., przy uwzględnieniu zasady rzetelności procesowej wynikającej z art.3 k.p.c. Sąd nie jest instytucją, która powinna w swoich orzeczeniach sanować czynności powoda dążącego do uzyskania sprawiedliwego orzeczenia, który stara się jednak, bez uzasadnionego powodu, wytworzyć stan rzeczy nadmiernie obciążający kosztami procesu stronę zobowiązaną do pokrycia szkody.
W sprawie niniejszej opisana powyżej sytuacja jednak nie wystąpiła, albowiem aktualny proces jest pierwszym postępowaniem sądowym, w toku którego dokonano merytorycznej oceny roszczenia opisanego w pozwie. Z ujawnionych dowodów nie wynika również, aby strona powodowa lub jej poprzednik prawny dysponowali jakąkolwiek pozasądową oceną techniczną, która umożliwiałaby określenie hipotetycznych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu zwłaszcza na poziomie zbliżonym do szacunków dokonanych przez biegłego sądowego. W tych warunkach sąd nie znalazł podstaw uzasadniających ingerencję w zasadę rozstrzygania o kosztach procesu wynikającą z art.98 § 1 i 3 k.p.c.
Kierując się treścią art.84 ust.1 u.k.s.c. nakazano zwrócić stronie powodowej nadpłaconą zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego w kwocie 113,50 złotych.
Tomasz Kucharski
ZARZĄDZENIE
(...)
(...)
(...)
Dnia 17 maja 2018 roku. Tomasz Kucharski
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieście w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Tomasz Kucharski
Data wytworzenia informacji: