Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieście w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(...), dnia 2 października 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Piotr Chańko

Protokolant:sekretarz sądowy Izabela Ćwiklińska

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2017 roku w (...)

na rozprawie sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.

przeciwko (...) z siedzibą w B.

o zapłatę

1. zasądza od (...) z siedzibą w B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 14.950 zł (czternaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od (...) z siedzibą w B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 3.655,52 zł (trzy tysiące sześćset pięćdziesiąt pięć złotych i pięćdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt XIII GC 24/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 lipca 2016 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wniosła o zasądzenie od (...) z siedzibą w K. kwoty 18.388,50 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,50% wskazanej w obwieszczeniu Ministra Rozwoju w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 29 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty wynikającej z faktury o numerze (...) z dnia 14 kwietnia 2016 roku. Nadto, powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(pozew – k. 2-5)

Nakazem zapłaty z dnia 26 października 2016 roku (sygnatura akt XIII GNc 3168/16) referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi uwzględnił żądanie pozwu w całości.

(nakaz zapłaty – k. 22)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska procesowego pozwany podniósł, że strony ustaliły cenę za towar objęty fakturą na kwotę 14.950,00 złotych brutto, podczas gdy faktura została wystawiona przez stronę powodową na kwotę 14.950,00 złotych netto, tj. 18.388,50 złotych brutto. Nadto, pozwany wskazał, że wielokrotnie zwracał się do powoda o wystawienie prawidłowej faktury z uzgodnioną ceną jednostkową 14,95 złotych brutto za kilogram kratonu w celu dokonania zapłaty.

(sprzeciw – k. 26-29)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Strony są przedsiębiorcami. W dniu 13 kwietnia 2016 roku pozwany zwrócił się telefonicznie do powoda o przedstawienie oferty co do ceny 1000 kilogramów (1 paleta) towaru w postaci (...). W nawiązaniu do rozmowy telefonicznej powód przedstawił w wiadomości e-mail ofertę, w której cena za jeden kilogram produktu została oznaczona na kwotę „14,95 PLN/kg” oraz zaoferowano 14-dniowy termin płatności liczony od dnia wystawienia faktury. Wobec przyjęcia oferty przez pozwanego, strona powodowa wystawiła dokument zatytułowany „potwierdzenie zamówienia”, w którym cenę za kilogram produktu oznaczono również jako „14,95 PLN/kg”, zaś łączną wartość zamówienia na kwotę „14.950 PLN”.

(okoliczność bezsporna; nadto wydruk z KRS powoda – k. 8-11 i pozwanego – k.12-14; oferta – k. 30; potwierdzenie zamówienia – k. 31)

Towar nabyty na podstawie umowy sprzedaży z dnia 13 kwietnia 2016 roku pozwany odebrał tego samego dnia osobiście z magazynu powoda. W celu potwierdzenia wydania towaru został wystawiony dokument (...), w którym określono nazwę towaru - (...), ilość towaru wydanego – 1000 kg, ilość towaru pobranego – 1000 kg, cenę jednostkową netto – 12,15 złotych, łączną wartość netto – 12.150 złotych. Dokument został opatrzony podpisem wystawcy i odbiorcy oraz datą 13 kwietnia 2016 roku.

(okoliczność bezsporna; dokument (...) – k. 84)

W dniu 14 kwietnia 2016 roku powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę o numerze (...) dokumentującą sprzedaż 1000 kilogramów kratonu na kwotę 18.388,50 złotych brutto (14.950 złotych netto) z oznaczonym terminem płatności do dnia 28 kwietnia 2016 roku. Faktura została doręczona pozwanemu drogą pocztową w dniu 18 kwietnia 2016 roku.

(faktura – k. 34)

W dniu 26 kwietnia 2016 roku pozwany odesłał powodowi oryginał faktury wraz z kopią, wskazując, że jest niezgodna z ofertą i potwierdzeniem przyjęcia zamówienia oraz zwrócił się z prośbą o wystawienie prawidłowej faktury za dokonany zakup na kwotę 14.950 złotych brutto.

(pismo wraz z potwierdzeniem nadania i obioru – k. 32-33)

W odpowiedzi na pismo z dnia 13 maja 2016 roku powód ponownie przesłał fakturę na kwotę 18.388,50 złotych brutto, wzywając do natychmiastowej zapłaty.

(pismo – k. 37)

Następnie strony wymieniały pomiędzy sobą korespondencję, podtrzymując dotychczasowe stanowiska w kwestii zapłaty ceny. Powód wielokrotnie wzywał pozwanego do zapłaty ceny objętej fakturą – w dniu 9 czerwca 2016 roku (korespondencja e-mail), pismami z dnia 19 lipca 2016, 23 listopada 2016 roku, 9 grudnia 2016 roku. Z kolei, pozwany wzywał do wystawienia faktury zgodnie z zamówieniem, tj. na kwotę 14.950 złotych brutto, – pismem z dnia 17 maja 2016 roku, 21 czerwca 2016 roku, 19 lipca 2016 roku, 6 września 2016 roku, 22 listopada 2016 roku, 5 grudnia 2016 roku, 3 stycznia 2017 roku.

(wezwania do zapłaty – k. 16, 17-19, 87, odpowiedzi na wezwania – k. 38-39, 40, 41, 44, 56, 58, 85)

Dotychczas strona pozwana nie zapłaciła należności z faktury o numerze (...) - w całości ani w części.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w przeważającej części.

Strony nie kwestionują okoliczności zawarcia umowy sprzedaży, odbioru towaru przez stroną pozwaną oraz okoliczności niedokonania zapłaty ceny w całości ani w części. Spór pomiędzy stronami sprowadza się do ustalenia czy cena jednostkowa za kilogram towaru ( (...)) objętego umową sprzedaży z dnia 13 kwietnia 2016 roku wynosiła 14,95 złotych netto – jak twierdzi powód, czy kwota 14,95 złotych jest ceną brutto – jak twierdzi pozwany.

W tym zakresie istotne znaczenie mają okoliczności poprzedzające zawarcie umowy sprzedaży, a odnoszące się do etapu złożenia i przyjęcia oferty oraz ocena jej istotnych elementów. Zgodnie z art. 66 § 1 k.c. oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia umowne. W przypadku sprzedaży elementem istotnym umowy jest przede wszystkim cena (art. 535 § 1 k.c.).

Dokumentem potwierdzającym złożenie oferty przez stronę powodową jest wydruk z poczty elektronicznej z dnia 13 kwietnia 2016 roku, z którego treści wynika, że cena za kilogram produktu została oznaczoną na kwotę „14,95 PLN/kg”. Tożsamo cena jednostkowa została oznaczona w potwierdzeniu zamówienia po przyjęciu oferty przez pozwanego. Odmienne stanowisko stron co do charakteru ceny – czy została wyrażona w kwocie netto czy brutto – wymaga odwołania do regulacji ustawowej oraz oceny zamiaru stron co do zawarcia umowy sprzedaży oznaczonej treści w kontekście rozkładu pomiędzy stronami postępowania ciężaru dowodu (art. 6 k.c.).

Regulacje dotyczące ceny zostały zawarte w ustawie z dnia 9 maja 2014 roku o informowaniu o cenach towarów i usług. Zgodnie z art. 3 punkt 2 ustawy w cenie uwzględnia się podatek o towarów i usług, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem VAT. Ceną jest zaś wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę, zaś ceną jednostkową jest cena ustalona za jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach (art. 3 punkt 1 ppkt 1) i 2) ustawy).

Odnosząc się do zarzutu strony powodowej, w której ocenie niniejsza ustawa nie odnosi się do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami wskazać należy, że w art. 2 ustawy ustawodawca dokonał wyłączenia zastosowania ustawy ze względu na kryterium podmiotowe, wykluczając jej stosowanie do cen w obrocie pomiędzy osobami fizycznymi, z których żadna nie jest przedsiębiorcą. A contrario, ustawę stosuje się do cen w obrocie pomiędzy przedsiębiorcami, jak również pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami, a zatem ma zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy.

Dokonując wykładni powołanych przepisów, wskazać należy, że podatek VAT ma charakter cenotwórczy, co oznacza, że stanowi element ceny rozumianej jako świadczenie wzajemne za otrzymany na podstawie umowy towar lub usługę. Zważywszy na okoliczność, że przepisy ustawy o cenach są zbieżne z przepisami prawa podatkowego, cenotwórczy charakter podatku od towarów i usług można przypisać wskazanemu podatkowi jedynie w sytuacjach, gdy istnieje obowiązek jego uiszczenia, tak jak ma to miejsce w okolicznościach niniejszej sprawy. Objęcie ceną towaru lub usługi należności z tytułu podatku od towarów i usług jest bowiem uzasadnione tym, że powstają określone przepisami podatkowymi możliwości odliczenia tego podatku (kwestie te pozostają poza przedmiotem rozważań przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy). Taki wniosek wynika z literalnej wykładni art. 3 punkt 2 ustawy, w którym wyraźnie stanowi o towarze lub usłudze podlegającej obciążeniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji przyjąć należy, że jeżeli towar lub usługa nie jest takim podatkiem opodatkowana, cena nie obejmuje należności z tytułu podatku od towarów i usług. Innymi słowy, trudno mówić o cenotwórczym charakterze podatku, którego sprzedawca nie ma obowiązku uiszczać. Nabywca towaru i usługi, opodatkowanych takim podatkiem, obowiązany jest zatem zapłacić zbywcy należność, której elementem jest podatek VAT, z punktu widzenia bowiem nabywcy należność w tej wysokości odzwierciedla cenę towaru i usługi (na gruncie poprzednio obowiązujących ustaw z dnia 26 lutego 1998 roku i z dnia 5 lipca 2001 roku podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 23 marca 2004 roku, sygnatura akt V CK 358/03, Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 stycznia 2016 roku, sygnatura akt I ACa 407/15).

Dokonując syntezy powyższych rozważań wskazać należy, że ustawa o informowaniu o cenach towarów i usług ustanawia domniemanie objęcia ceną również podatku od towaru i usług. Z uwagi na dyspozytywny charakter przepisów oraz specyfikę obrotu pomiędzy przedsiębiorcami w dalszej kolejności należy odnieść się do woli stron w zakresie ustalenia wysokości ceny przy zawieraniu umowy sprzedaży z dnia 13 kwietnia 2016 roku.

Uwzględniając dokonaną wykładnię regulacji ustawowej, należy uwypuklić, że to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia, że wolą stron zawierających umowę było określenie ceny w sposób przeciwstawiający się domniemaniu ustawowemu. W ocenie Sądu powód nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi dowodowemu.

Po pierwsze, wprawdzie w treści dokumentu pochodzącego z poczty elektronicznej zawierającego ofertę nie oznaczono czy cena jednostkowa jest ceną netto czy brutto, ograniczając się jedynie do wskazania waluty, to jednak oferta nie zawierała dodatkowych informacji, z których wynikałoby, że kwota 14,95 złotych jest ceną netto oraz, że zostanie do niej doliczony podatek od towarów i usług, którego zapłata będzie obciążała oblata. W celu wzruszenia domniemania ustawowego, oferent powinien uwzględnić w treści oferty, że cena jednostkowa zostanie powiększona o należny podatek od towarów i usług.

Po drugie, uzasadniając swoje stanowisko procesowe, strona powodowa powołuje się na zwyczaj obowiązujący w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami, zgodnie z którym podmioty dokonujące sprzedaży w ramach prowadzonych działalności gospodarczych posługują się cenami netto. Dokonując oceny, czy w stosunkach handlowych istniejących pomiędzy stronami postępowania uzasadnionym jest powoływanie się na zwyczaj, należy ocenić całokształt ustalonych okoliczności faktycznych odnoszących się konkretnie do zachowań stron postępowania i ich relacji gospodarczej. W tym zakresie istotne są kwestie dotyczące dotychczasowej współpracy, rozliczania należności, składania zamówień. Wprawdzie strony zeznały, że pozostawały w stałych stosunkach handlowych, jednakże 2016 roku doszło pomiędzy nimi tylko do jednej transakcji, która jest przedmiotem niniejszego postępowania. Trudno zatem dokonać oceny sprzedaży w kontekście zwyczaju, który nie został pomiędzy stronami wypracowany, a z pewnością uwiarygodniony przez powoda powołującego się na jego istnienie. Brak jest innych zamówień pomiędzy stronami, w oparciu o które można byłoby dokonać weryfikacji treści oferty z dnia 13 kwietnia 2016 roku przy uwzględnieniu zwyczajowych, typowych zachowań kontrahentów.

Wreszcie odnieść należy się do czynności stron podjętych w celu rozwiązania sporu. Znaczną część materiału dowodowego stanowi korespondencja prowadzona pomiędzy stronami, z której wynika, że zarówno powód, jak i pozwany konsekwentnie podtrzymywali stanowisko co do wysokości ceny. Co istotne, faktura została przesłana pozwanemu pocztą w dniu 18 kwietnia 2016 roku, zaś odesłana powodowi z prośbą o korektę w dniu 26 kwietnia 2016 roku (doręczona w dniu 27 kwietnia 2016 roku). Wbrew twierdzeniu powoda, strona pozwana podważyła poprawność faktury i poinformowała o tym kontrahenta przed upływem terminu płatności, jednocześnie deklarując zapłatę po dokonaniu korekty. Trudno uznać, aby zachowanie dłużnika na etapie po otrzymaniu faktury, której treści nie aprobował, było nielojalne i nierzetelne, czy zmierzało do nieuzasadnionego przedłużenia terminu płatności i pokrzywdzenia wierzyciela. Dłużnik podjął czynności w czasie właściwym (8 dni po otrzymaniu faktury), nie naruszając przy tym interesu kontrahenta.

W ostatniej kolejności należy odnieść się do dokumentu potwierdzającego wydanie towaru pozwanemu w dniu 13 kwietnia 2016 roku (k. 84). W chwili odbioru towaru pozwany nie otrzymał faktury, ale został wystawiony dokument (...). Z jego treści wynika, że cena jednostkowa netto wynosiła 12,15 złotych. Po uwzględnieniu podatku od towarów i usług kwota winna wynosić 14,95 złotych brutto, a zatem dokładnie w takiej wysokości, na którą powołuje się pozwany. W chwili odbioru towaru pozwany był przekonany, że cena 14,95 złotych jest ceną brutto.

Konkludując, powód - zobligowany treścią art. 6 k.c. - nie uwiarygodnił żadnym dowodem, że strony ustaliły cenę netto. To na powodzie powołującym się na tę okoliczność spoczywał ciężar jej wykazania. W rozpoznawanej sprawie, z uwagi na niepodważone domniemanie ustawowe i cenotwórczy charakter podatku od towarów i usług, należy zatem podzielić stanowisko pozwanego co do wysokości ceny oznaczonej w ofercie.

Mając na względzie powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.950 złotych, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku, zaś w punkcie 2 wyroku oddalił powództwo w pozostałej części jako nieudowodnione.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych Sąd orzekł na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2016 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zgodnie z żądaniem pozwu, tj. począwszy od pierwszego dnia wymagalności roszczenia wynikającego z faktury – od dnia 29 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie 1 in fine k.p.c. zgodnie z zasadą stosunkowego ich rozdzielnia, w myśl której strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 19 %, zaś pozwany w 81 %. Koszty procesu wyniosły łącznie 10.955,18 złotych, przy czym po stronie powoda w kwocie 5.737 złotych (920 złotych – tytułem opłaty sądowej od pozwu, 4.800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego – § 2 pkt 5 w zw. z § 3 zdanie drugie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa), a po stronie pozwanej w kwocie 5.218,18 złotych (4.800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego – § 2 pkt 5 w zw. z § 3 zdanie drugie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa, 401,18 złotych tytułem kosztów dojazdu świadków). Powoda, zgodnie z powyższą zasadą powinny obciążać koszty w wysokości 2.081,48 złotych (0,19 x 10.955,18 złotych), skoro jednak faktycznie poniósł koszty w kwocie 5.737 złotych, to pozwany powinien zwrócić na jego rzecz kwotę 3.655,52 złote (5.737 zł - 2.081,48 zł).

ZARZĄDZENIE

(...).

(...), dnia 10 października 2017 roku