Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieście w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 M. 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w Wydziale XVIII Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Artur Piotr Wewióra

protokolant: Beata Kowalska

rozpoznawszy: 5 M. 2020 roku

w Ł. na rozprawie

sprawę z powództwa: Skarbu Państwa – Prokuratury Okręgowej w Łodzi

przeciwko: Poczcie Polskiej spółce akcyjnej w W.

o: zapłatę

(1)  zasądza od pozwanego Poczty Polskiej spółki akcyjnej w W. na rzecz powoda Skarbu Państwa – Prokuratury Okręgowej w Łodzi:

(a)  2,16 zł (dwa złote szesnaście groszy),

(b)  148,26 zł (stu czterdziestu ośmiu złotych dwudziestu sześciu groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

(c)  3,26 zł (trzy złote dwadzieścia sześć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

(d)  3,26 zł (trzy złote dwadzieścia sześć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

(e)  3,26 zł (trzy złote dwadzieścia sześć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty;

(2)  oddala powództwo co do:

(a)  148,26 zł (stu czterdziestu ośmiu złotych dwudziestu sześciu groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

(b)  3,26 zł (trzy złote dwadzieścia sześć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty;

(3)  umarza postępowanie co do:

(a)  178,53 zł (stu siedemdziesięciu ośmiu złotych pięćdziesięciu trzech groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 16 stycznia 2017 roku do 28 czerwca 2017 roku,

(b)  148,26 zł (stu czterdziestu ośmiu złotych dwudziestu sześciu groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 29 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty,

(c)  23,30 zł (dwudziestu trzech złotych trzydziestu groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 22 września 2016 roku do dnia zapłaty;

(4)  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu;

(5)  zasądza od pozwanej Poczty Polskiej spółki akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi 15 zł (piętnaście złotych) tytułem zwrotu części nieuiszczonych kosztów sądowych.

XVIII C 2943/17

UZASADNIENIE

I.  Stanowiska stron.

Powód Skarb Państwa – Prokuratura Okręgowa w Łodzi, reprezentowany przez radcę prawnego, domagał się od pozwanego Poczty Polskiej spółki akcyjnej w W. 659,65 zł z odsetkami jak w pozwie. Z tytułu nienależycie wykonywanej umowy na świadczenie usług pocztowych w dziewięciu przypadkach.

Pozwany, reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o oddalenie powództwa.

W toku procesu powód ograniczył częściowo żądanie pozwu, co skutkowało umorzeniem postępowania, omówionym niżej.

II.  Ustalenia faktyczne i ocena dowodów.

Okoliczności faktyczne w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia w zasadzie nie były między stronami sporne; spór toczył się natomiast co do skutków owych faktów dla wzajemnych praw i obowiązków stron. Dla porządku, kolejność omawianych przesyłek odpowiada przyjętej w pozwie, do której to kolejności konsekwentnie – i ze znaczącym ułatwieniem dla przebiegu postępowania – odnosiły się obie strony.

Skarb Państwa – Prokuratura Okręgowa w Łodzi oraz Poczta Polska spółka akcyjna w W. zawarli 10 listopada 2015 roku umowę na świadczenie usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym. W ramach tej umowy nadano – między innymi – dziewięć następujących przesyłek:

(1)  z 16 czerwca 2016 roku, co do której reklamację złożono 30 sierpnia 2016 roku, uznaną za zasadną pismem datowanym na 16 grudnia 2016 roku;

(2)  z 15 czerwca 2016 roku, co do której reklamację złożono 24 marca 2017 roku z uwagi na to, że nadawca nie otrzymał potwierdzenia odbioru, która to reklamacja pismem datowanym na 19 kwietnia 2017 roku została uznana za niezasadną z uwagi na dokonanie doręczenia, przy czym przesłano równocześnie duplikat potwierdzenia odbioru;

(3)  z 1 lutego 2016 roku, co do której reklamację złożono 20 maja 2016 roku, uznaną za zasadną pismem datowanym 24 sierpnia 2016 roku i co do której stosowne odszkodowanie: 23,20 zł, wypłacono przekazem pocztowym z 29 sierpnia 2016 roku;

(4)  z 26 lipca 2016 roku, co do której reklamację złożono 23 marca 2017 roku z uwagi na to, że nadawca nie otrzymał potwierdzenia odbioru, która to reklamacja pismem z 24 kwietnia 2017 roku została uznana za niezasadną z uwagi na dokonanie doręczenia, przy czym przesłano równocześnie duplikat potwierdzenia odbioru;

(5)  z 29 listopada 2016 roku, co do której reklamację złożono 20 stycznia 2017 roku z uwagi na to, że nadawca nie otrzymał potwierdzenia odbioru, która to reklamacja skutkowała doręczeniem duplikatu potwierdzenia odbioru;

(6)  z 31 października 2016 roku, co do której reklamację złożono 12 grudnia 2016 roku z uwagi na to, że przesyłkę dostarczono niewłaściwemu adresatowi, która to reklamacja nie została rozpatrzona do zamknięcia rozprawy;

(7)  z 29 grudnia 2016 roku, co do której reklamację złożono 13 lutego 2017 roku z uwagi na to, że nadawca nie otrzymał potwierdzenia odbioru, która to reklamacja skutkowała doręczeniem duplikatu potwierdzenia odbioru;

(8)  z 28 września 2016 roku, co do której reklamację złożono 12 kwietnia 2017 roku z uwagi na brak potwierdzenia odbioru, która to reklamacja nie została jednak powiązana przez operatora pocztowego z żadną przesyłką, a to wskutek omyłkowego wskazania nieprawidłowego numeru przesyłki przez nadawcę, przy czym operator nie wzywał nadawcy do żadnych wyjaśnień w tej mierze i nie udzielił odpowiedzi na złożoną reklamację;

(9)  z 10 stycznia 2017 roku, co do której reklamację złożono 25 stycznia 2017 roku z uwagi na brak czytelnego podpisu domownika, którą to reklamację uznano za niezasadną pismem datowanym na 13 lutego 2017 roku oraz – w wyniku rozpatrzenia odwołania – pismem z 23 marca 2017 roku.

Jak wskazano na wstępie tej części uzasadnienia, postawa pełnomocników stron pozwoliła ograniczyć postępowanie w sprawie do okoliczności rzeczywiście spornych. Stan faktyczny ostatecznie do takich nie należał, po wyjaśnieniu w toku procesu wątpliwości w drodze wymiany pism procesowych. Taka postawa pełnomocników obu stron zasługuje na wyrazy uznania, jako sprzyjająca możliwie efektywnemu wykorzystaniu ograniczonych zasobów Sądu.

Jedynie w zakresie przesyłki nr 4 strony pozostały w sporze co do daty złożenia reklamacji, jednakże spór ten łatwo rozstrzygnąć. Jak wynika ze złożonej do akt uwierzytelnionej kopii reklamacji (k. 29), datą 23 marca 2017 roku opatrzono oświadczenie podpisane przez gońca Prokuratury Rejonowej Ł. co do tego, że nadawca nie otrzymał z powrotem przesyłki, której dotyczy reklamacja. Sama reklamacja została natomiast złożona pozwanemu 24 marca 2017 roku, co wynika z adnotacji przedstawiciela pozwanego w funkcji prezentaty na dokumencie. Nie ma natomiast – twierdzonej w uzasadnieniu pozwu – prezentaty pozwanego, które zawierałaby datę 23 marca 2017 roku.

III.  Ocena roszczenia.

(A)  Zasada odpowiedzialności.

Już na wstępie należy zauważyć, że jakkolwiek strony zawarły umowę z 10 listopada 2015 roku, mającą regulować zasady współpracy, w tym również standardy świadczenia usług oraz kary umowne za ich niedotrzymanie, umowa ta – w szczególności owe kary – nie są podstawą przedmiotowych roszczeń. W literaturze poddano w wątpliwość, czy w ogóle możliwe jest umówienie się o kary umowne w stawkach wyższych aniżeli przewidziane w przepisach regulujących działalność pocztową1. Zagadnienie to – samo w sobie z pewnością nie będące oczywistym – wolą powoda pozostało jednak poza zakresem rozpoznania w niniejszej sprawie, stąd też niniejsze uzasadnienie nie przedstawia stanowiska Sądu w tym zakresie. Nie jest sporne między stronami, że dochodzone kwoty mieszczą się, gdyby uznać je za zasadne, w ustawowych granicach odpowiedzialności operatora pocztowego.

W zakresie odpowiedzialności operatora pocztowego, kodeksowe zasady odpowiedzialności stosuje się subsydiarnie (art. 87 ust. 1 p.p.2).

Operator pocztowy, który zawarł umowę o świadczenie usługi pocztowej z nadawcą, odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie nastąpiło: (1) wskutek siły wyższej; (2) z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub adresata, niewywołanych winą operatora pocztowego; (3) z powodu naruszenia przez nadawcę lub adresata przepisów ustawy albo regulaminu świadczenia usług pocztowych lub powszechnych; (4) z powodu właściwości przesyłanej rzeczy; ciężar dowodu wystąpienia takiej okoliczności obciąża operatora pocztowego (art. 87 ust. 1 p.p.). Operator pocztowy odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej w zakresie określonym ustawą, chyba że niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie: (1) jest następstwem czynu niedozwolonego; (2) nastąpiło z winy umyślnej operatora; (3) jest wynikiem rażącego niedbalstwa operatora (art. 87 ust. 5 p.p.).

Z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usługi powszechnej, polegające na utracie przesyłki poleconej, przysługuje odszkodowanie w wysokości żądanej przez nadawcę, nie wyższej jednak niż pięćdziesięciokrotność opłaty pobranej przez operatora wyznaczonego za traktowanie przesyłki pocztowej jako przesyłki poleconej (art. 88 ust. 1 pkt 1 p.p.). Kwoty przysługujące z tytułu niezapłaconych odszkodowań oraz zwrotu opłaty za niewykonaną usługę pocztową, w tym powszechną, podlegają oprocentowaniu w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, przy czym odsetki przysługują od dnia: (1) w którym upłynął trzydziestodniowy termin wypłacenia odszkodowania liczony od dnia uznania reklamacji lub (2) od dnia doręczenia wezwania do zapłaty (art. 88 ust. 5 p.p.).

Operator pocztowy jest obowiązany do wypłaty odszkodowania w zakresie nienależytego wykonania usługi doręczenia przesyłek pocztowych doręczanych w – między innymi – postępowaniu karnym, a polegającego na: (1) nieprawidłowym wypełnieniu przez operatora pocztowego dokumentu potwierdzającego odbiór przesyłki rejestrowanej przez adresata jeżeli uniemożliwia to stwierdzenie prawidłowości doręczenia przesyłki lub (2) zwróceniu przesyłki rejestrowanej niezgodnie z terminem lub z uwagi na nieprawidłowo wskazany powód, w wysokości opłaty za usługę przesyłki rejestrowanej wraz z opłatą za zapewnienie potwierdzenia jej odbioru oraz za zwrot tej przesyłki, jeżeli taka opłata została pobrana (art. 89 p.p.).

W przypadku niewykonania usługi pocztowej operator pocztowy zwraca w całości pobraną opłatę za usługę pocztową niezależnie od należnego odszkodowania (art. 91 ust. 1 p.p.). Niewykonaniem usługi powszechnej w zakresie przesyłki rejestrowanej jest w szczególności doręczenie tej przesyłki lub zawiadomienia o próbie jej doręczenia po upływie 14 dni od dnia jej nadania (art. 91 ust. 2 p.p.).

(B)  Postępowanie reklamacyjne.

Przepisy regulujące działalność operatorów pocztowych przewidują konieczność wyczerpania postępowania reklamacyjnego przed wytoczeniem powództwa, jeżeli zastrzeżenia dotyczą usługi powszechnej (art. 94 p.p.). W zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia należy zauważyć, że:

(1)  prawidłowo sporządzona reklamacja zawiera między innymi numer dokumentu potwierdzającego nadanie lub numer przesyłki pocztowej – w przypadku przesyłki rejestrowanej (§ 3 ust. 1 pkt 4 r.rekl.3);

(2)  operator pocztowy ma obowiązek wezwać reklamującego do uzupełnienia braków reklamacji w przypadku gdy uzna, że jest to konieczne do prawidłowego rozpatrzenia reklamacji (§ 4 ust. 1 r.rekl.);

(3)  operator pocztowy rozpatruje reklamację niezwłocznie i udziela odpowiedzi na reklamację w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania reklamacji (§ 9 ust. 1 r.rekl.);

(4)  odpowiedź na reklamację jest dokumentem sformalizowanym, który powinien zawierać co najmniej: nazwę operatora pocztowego, a w przypadku wyznaczenia przez operatora jednostki właściwej dla rozpatrywania reklamacji – nazwę tej jednostki, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie o uznaniu lub odmowie uznania reklamacji w całości lub w części, w przypadku przyznania odszkodowania – kwotę odszkodowania oraz informację o sposobie i terminie jego wypłaty, nie dłuższym niż 30 dni od dnia uznania reklamacji, imię, nazwisko i stanowisko służbowe pracownika operatora pocztowego, upoważnionego do udzielenia odpowiedzi na reklamację, pouczenie o prawie do odwołania się z dalszymi informacjami szczegółowymi, nadto uzasadnienie faktyczne i prawne – w przypadku odmowy uznania reklamacji w całości lub w części (§ 10 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 r.rekl.);

(5)  nieudzielenie przez operatora pocztowego odpowiedzi na reklamację lub na odwołanie od reklamacji w terminie skutkuje uznaniem reklamacji (§ 14 r.rekl.).

(C)  Rozstrzygnięcie.

W zakresie przesyłki nr 1 należało zasądzić brakujące 2,16 zł odsetek ustawowych za opóźnienie (art. 88 ust. 5 p.p. – pkt 1.a wyroku), natomiast umorzyć postępowanie co do pozostałej części (art. 355 § 1 k.p.c. – pkt 3.a wyroku).

W zakresie przesyłki nr 2 i 3 powództwo cofnięto (k. 183), zatem postępowanie należało umorzyć (art. 355 § 1 k.p.c. – pkt 3.b-c wyroku).

W zakresie przesyłki nr 4 pozwany wykazał dochowanie terminu w udzieleniu odpowiedzi na reklamację, powództwo należało oddalić (pkt 2.a wyroku). Pozwany ma rację wywodząc, że ustawa nie przewiduje odpowiedzialności operatora za samo niedoręczenie potwierdzenia odbioru, o ile do samego doręczenia przesyłki doszło. W okolicznościach tego konkretnego doręczenia nie można stwierdzić iż doszło do sytuacji, w której nie ma możliwości stwierdzenia prawidłowości doręczenia (art. 89 pkt 1 p.p.). Sam powód przyznał wszak, że duplikat pozwolił na ustalenie prawidłowości doręczenia.

W zakresie przesyłki nr 5 pozwany nie wykazał, że udzielił w terminie odpowiedzi na reklamację. W tym przypadku rację z kolei ma powód wskazując, że przesłanie samego duplikatu potwierdzenia odbioru nie może być uznane za odpowiedź na reklamację. Argumentacja powoda jest w tym zakresie przekonująca, gdyż duplikat potwierdzenia odbioru nie zawiera elementów koniecznych, statuujących odpowiedź na reklamację (§ 10 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 r.rekl.). Skoro tak, należało przyjąć reklamację za zasadną (§ 14 r.rekl.) i w konsekwencji zasądzić dochodzoną w tym zakresie sumę 148,26 zł (pkt 1.b wyroku).

W zakresie przesyłki nr 6 pozwany w istocie przyznał naruszenie okresu odpowiedzi na reklamację. Roszczenie powoda jest zasadne (§ 14 r.rekl.). Zasądzono zatem dochodzone 3,26 zł (pkt 1.c wyroku).

W zakresie przesyłki nr 7 dokonano oceny analogicznej jak w przypadku przesyłki nr 5. Zasądzono dochodzone 3,26 zł (pkt 1.d wyroku).

W zakresie przesyłki nr 8 pozwany nie wykazał iżby wzywał reklamującego do uzupełnienia ewentualnego braku reklamacji. W tej sytuacji należy przyjąć, że nie stwierdził przeszkód w jej rozpatrzeniu: gdyby takowe miał, jego obowiązkiem było wezwać do uzupełnienia braków (§ 4 ust. 1 r.rekl.). W tych okolicznościach, skoro nie wykazał udzielenia odpowiedzi na reklamację, zachodzi konieczność przyjęcia jej za zasadną (§ 14 r.rekl.). W konsekwencji należało zasądzić dochodzone 3,26 zł (pkt 1.e wyroku).

W zakresie przesyłki nr 9 powód niezasadnie dochodzi odszkodowania. Nie ulega wątpliwości w tym zakresie, że wolą Parlamentu było obciążenie operatora pocztowego wyłącznie nienależytym wypełnieniem przezeń potwierdzenia odbioru. Ustawa wprost odwołuje się do nieprawidłowego wypełnienia przez operatora dokumentu potwierdzającego odbiór przesyłki rejestrowanej przez adresata, a nie do nieprawidłowego wypełnienia tego dokumentu przez adresata (art. 89 pkt 1 p.p.). Niezależnie nawet od tego, że Sąd nie jest władny oceniać działań Parlamentu tak długo, jak nie naruszają one postanowień Konstytucji (art. 8 ust. 2 w związku z art. 178 ust. 1 Konstytucji), a w tym przypadku Sąd żadnego takiego naruszenia nie dostrzega, to nie sposób nie zauważyć, że rozstrzygnięcie Parlamentu należy uznać za jedyne rozsądne. Nie sposób obciążać operatora pocztowego odpowiedzialnością za to, czy adresat podporządkuje się żądaniu złożenia czytelnego podpisu, czy też nie. Listonosz – w tym zakresie przedstawiciel operatora – nie ma żadnych, przydatnych w tym zakresie, uprawnień władczych. Skoro podpis potwierdza doręczenie, tedy prawidłowo może być złożony dopiero po przekazaniu przesyłki, a więc nie wchodzi w rachubę wstrzymanie jej wydania w razie nieczytelnego podpisu. Warto dostrzec, że nawet gdyby nie istniała szczególna regulacja z art. 89 pkt 1 p.p., to odpowiedzialność operatora pocztowego za nieczytelny podpis adresata na potwierdzeniu odbioru byłaby wyłączona, jako że nienależyte wykonanie zobowiązania wynikałoby z przyczyn występujących po stronie adresata, niewywołanych winą operatora pocztowego (art. 87 ust. 3 pkt 2 p.p.), a nawet z powodu naruszenia przez nadawcę lub adresata przepisów ustawy, jeżeliby przyjąć szerokie rozumienie ustawy jako obejmujące również przepisy wykonawcze, ile mieszczą się w granicach umocowania (art. 87 ust. 3 pkt 3 p.p.). Wreszcie można bronić i takiej tezy, że w takiej sytuacji w ogóle nie ma mowy o nienależytym wykonaniu zobowiązania operatora pocztowego, gdyż zobowiązanie polega na prawidłowym wypełnieniu potwierdzenia odbioru– ale tylko co do tych części, które wypełnia operator – oraz na jego zwróceniu a nie na tym, że adresat podpisze owo potwierdzenie w określony sposób: adresatem obowiązku złożenia czytelnego podpisu jest adresat, a nie operator pocztowy, zaś obowiązek ten nie wynika z umowy, lecz bezpośrednio z prawa w postaci rozporządzenia. Powództwo w tej części należało zatem oddalić (pkt 2.b wyroku).

IV.  Koszty.

Pozwany przegrał sprawę w części, co w zasadzie skutkuje koniecznością stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu, ewentualnie ich wzajemnego zniesienia (art. 100 zd. I k.p.c.).

Ponieważ każda ze stron uległa mniej więcej w połowie, zaś powód nie miał obowiązku ponoszenia opłaty sądowej od pozwu, koszty procesu wzajemnie zniesiono na wskazanej w poprzedzającym akapicie podstawie.

Ulegnięcie w połowie oznacza dla pozwanego obowiązek zapłaty połowy nieuiszczonej opłaty, a więc 15 zł (art. 113 ust. 1 w związku z art. 28 pkt 1 u.k.s.c.).

1 Por. B., P.: Umowa o współpracy pomiędzy operatorami pocztowymi, Przegląd Prawa Handlowego z 2016, nr 7, s. 50-55.

2 Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (j.t. – Dz.U. z 2017 r., poz. 1481, z późn. zm.). Określone ustawą zasady odpowiedzialności nie były zmieniane, pomijając wprowadzenie pojęcia „odsetek ustawowych za opóźnienie” w miejsce dotychczas jednolitych „odsetek ustawowych”, od wejścia w życie ustawy, to jest od 1 stycznia 2013 roku.

3 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 26 listopada 2013 r. w sprawie reklamacji usługi pocztowej (j.t. – Dz.U. z 2018 r., poz. 421).