Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieście w Łodzi

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

(...), dnia 8 sierpnia 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Piotr Chańko

Protokolant:Izabela Ćwiklińska

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2016 roku w Łodzi

sprawy z powództwa (...) Spółka Akcyjna w Ż.

przeciwko D. H.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygnatura akt XIII GC 618/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 września 2015 roku powód (...) S.A. w Ż. wniosła o zapłatę solidarnie od pozwanych D. P. i D. H. kwoty 11.273,72 złotych. W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwani jako członkowie zarządu spółki (...) odpowiadają na podstawie art. 299 k.s.h. za jej zobowiązanie wobec powoda wynikające z wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi. Sąd Okręgowy w Łodzi, XIII Wydział Gospodarczy w wyroku z dnia 9 maja 2014 roku zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz powoda kwotę 6.633,72 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz kwotę 3.700 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego. Pozostała kwota objęta pozwem stanowiła koszty postępowania klauzulowego oraz egzekucyjnego.

/pozew, k. 2-5/

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym referendarz sądowy uwzględnił żądanie pozwu w całości.

/nakaz, k. 35/

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany D. H. wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że w okresie, kiedy powstała wierzytelność, nie był członkiem zarządu spółki, bowiem został odwołany w dniu 31 stycznia 2010 roku, nie został jednak wykreślony z KRS na skutek braku staranności zarządu spółki C..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 sierpnia 2008 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. nabyła wierzytelność od M. M. przeciwko dłużnikowi przelanej wierzytelności (...) S.A. w Ż.. Umowę podpisali D. P. jako prezes zarządu oraz wiceprezes D. H..

/umowa, k. 65-66/

W wyroku z dnia 9 maja 2014 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, XIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy, na skutek apelacji strony pozwanej - (...) S.A. w Ż. w punkcie I. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo oraz zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na rzecz (...) S.A. w Ż. kwotę 6.633,72 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania; w punkcie II. zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwotę 3.700 złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

/wyrok, k. 13-14/

Postanowieniem z dnia 21 kwietnia 2015 roku Komornik Sądowy przy Sadzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi J. B. umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

/postanowienie, k. 15-16/

Powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty objętej pozwem.

/wezwanie do zapłaty, k. 19, 21, dowód nadania, k. 21/

W dacie wytoczenia powództwa zarówno D. P. jak i D. H. byli ujawnieni w KRS, jako członkowie zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł..

/odpis KRS, k.8-12 i k. 67-70, okoliczność przyznana w sprzeciwie/

W dniu 21 grudnia 2009 roku D. H. rozwiązał stosunek pracy z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. za porozumieniem stron z dniem 31 stycznia 2010 roku i jednocześnie z tym samym dniem został odwołany z funkcji wiceprezesa zarządu. Zarząd spółki nie złożył wniosku o wykreślenie pozwanego z KRS.

/rozwiązanie umowy o pracę, k. 49, pismo do KRS, k. 50, zeznania D. H., k. 76odw./

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

W myśl dyspozycji art. 299 §1 k.s.h., jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Przesłankami odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. jest istnienie zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w czasie, kiedy dana osoba była członkiem zarządu spółki oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce, czy to w czasie pozostawania jeszcze przez tą osobę członkiem zarządu, czy to już po odwołaniu z zarządu.

W literaturze przedmiotu podniesiono, że surowa odpowiedzialność członków zarządu wynika z przyjętej w kodeksie spółek handlowych konstrukcji prawnej spółki z o.o. (...) i zasady odpowiedzialności znajdują uzasadnienie w wyłączeniu prawa wspólników do prowadzenia spraw spółki z jednoczesnym powierzeniem tego uprawnienia członkom zarządu spółki. W konsekwencji, to nie wspólnicy, ale członkowie zarządu ponoszą, w określonych prawem sytuacjach, odpowiedzialność zarówno cywilną, jak i karną (tak A. Szajkowski, M. Tarska, Kodeks, 2005, t. II, s. 964). Podkreślić należy, że w komentowanym przepisie - w odróżnieniu od np. art. 293 k.s.h. - mowa jest o odpowiedzialności za zobowiązania, a nie za szkodę (zob. M. Gutowski, Charakter prawny i zakres przedmiotowy odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h., PPH 2008, nr 11, s. 24 i n.; T. Siemiątkowski, Odpowiedzialność..., op. cit., s. 207 i n.).

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki nie jest odpowiedzialnością solidarną członków zarządu i spółki, a jedynie odpowiedzialnością solidarną członków zarządu. Ponadto, trudno tu mówić o subsydiarności jako przeciwieństwie do odpowiedzialności pierwszorzędnej. Można co najwyżej przyjąć posiłkową, uzupełniającą odpowiedzialność członków zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Subsydiarność musiałaby oznaczać wspólną odpowiedzialność spółki i członków zarządu z określoną kolejnością zaspokojenia, podczas gdy w kontekście komentowanej regulacji możemy mówić jedynie o kolejności, bez wspólnej odpowiedzialności.

Bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce jest warunkiem poniesienia odpowiedzialności - na podstawie omawianej regulacji - przez członków zarządu. Przepis zawiera odniesienie do wszelkich form egzekucji prowadzonej zarówno na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego, jak i przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (zob. A. Kidyba, Spółka..., op. cit., s. 800; K. Dąbek-Krajewska, Przepis art. 298 k.h. jako przesłanka odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o., Rejent 1999, nr 9, s. 35; J. Jacyszyn (w:) J. Jacyszyn, S. Krześ, E. Marszałkowska-Krześ, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2001, s. 401). W niniejszej sprawie przesłankę bezskuteczności egzekucji powód wykazał.

Powód w postępowaniu określonym w art. 299 k.s.h. ma legitymować się tytułem egzekucyjnym wydanym przeciwko spółce. Skoro bowiem możliwość występowania przeciwko członkom zarządu uzależniona została w tym przepisie od okazania się bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, to należy przyjąć, że hipoteza art. 299 § 1 k.s.h. objęła, przede wszystkim, wszczęcie egzekucji, a do tego co do zasady wymagany jest tytuł wykonawczy (art. 778 k.p.c.). Powód wierzytelność tę wykazał załączając odpis wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, Wydziału XIII Gospodarczego Odwoławczego.

Wykazanie bezskuteczności egzekucji prowadzonej w celu zaspokojenia należności zasądzonej tytułem wykonawczym stanowi zarazem dowód wymagalności wierzytelności powoda wobec niewypłacalnej spółki, co do zasady nie jest bowiem możliwe uzyskanie tytułu wykonawczego w zakresie niewymagalnych należności za okres miniony. Niemniej jednak podkreślenia wymaga, na co wielokrotnie wskazywał w swych orzeczeniach Sąd Najwyższy, że odpowiedzialność związaną z bezskutecznością egzekucji określonego zobowiązania wobec spółki z o.o. ponoszą na podstawie art. 299 k.s.h. osoby będące członkami jej zarządu lub likwidatorami w czasie istnienia tego zobowiązania, niezależnie od jego wymagalności (zob. np. uchwała z 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07, OSN 2009, Nr 3, poz. 38; wyrok z 17 czerwca 2011 r., II CSK 571/10, L.; wyrok z 25 lutego 2010 r., sygn. akt V CSK 248/09, OSN 2010, Nr 10, poz. 141).

Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi był wyrokiem zmieniającym wyrok Sądu I instancji. Sąd Rejonowy zasądził wierzytelność objętą umową przelewu z dnia 28 sierpnia 2008 roku od powoda na rzecz spółki (...). Wyrokiem reformatoryjnym Sąd odwoławczy potwierdził, iż wierzytelność ta nie przysługiwała wobec (...) S.A. w Ż.. W konsekwencji, wobec zmiany wyroku Sądu I instancji, Sąd Okręgowy orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego oraz zmienił rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym. Obie wierzytelności: o zapłatę kosztów postępowania pierwszoinstancyjnego oraz o zapłatę kosztów postępowania apelacyjnego powstały z chwilą ogłoszenia wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 9 maja 2014 roku.

Pozwany został odwołany z funkcji członka zarządu w dniu 31 grudnia 2009 roku ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2010 roku. W dacie powstania wierzytelności z tytułu kosztów postępowania pozwany nie był członkiem zarządu dłużnej spółki. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 września 2015 roku, sygn. akt I CSK 772/14: „Odpowiedzialność na podstawie art. 299 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.) ponoszą osoby będące członkami zarządu „w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna”.

Jak powszechnie przyjmuje się w doktrynie, dla odpowiedzialności z art. 299 § 1 KSH żadnego znaczenia nie ma fakt wpisania członka zarządu do rejestru przedsiębiorców. Odpowiedzialność tę z jednej strony ponoszą członkowie zarządu od chwili ich powołania, choćby nie zostali wpisani do rejestru, z drugiej zaś strony nie ponoszą jej osoby, których mandat w czasie istnienia wierzytelności już wygasł choćby były w dalszym ciągu wpisane do rejestru (tak: A. Szajkowski, M. Tarska, [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. II, 2005, s. 965; Kidyba, Komentarz KSH, t. I, 2005, s. 1327; K. Kopaczyńska-Pieczniak, [w:] Kidyba, Sp. z o.o., 2007, s. 579; T. Siemiątkowski, Odpowiedzialność cywilnoprawna…, s. 222). Pogląd ten jest obecnie ugruntowany, albowiem wpis do KRS jak również wykreślenie mają charakter deklaratywny. Taki też pogląd dominował na gruncie poprzedniego stanu prawnego – art. 298 Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Kodeks handlowy, czego wyrazem był m.in.: wyrok SN z dnia 28 września 1999 roku, sygn. akt II CKN 608/98. Podsumowując, należy przyjąć, że odpowiedzialność określonych osób obejmuje zobowiązania spółki powstałe nie tylko w czasie pełnienia przez nich funkcji członka zarządu, lecz również przed objęciem stanowiska i dotyczy wszystkich członków zarządu pełniących funkcje od momentu powstania zobowiązania. Podobne stanowisko zajmuje M. Litwińska-Werner (Kodeks, wyd. 2, s. 743–477, Nb 7 do art. 299 KSH). Z całą pewnością zatem członek zarządu nie może odpowiadać za zobowiązania powstałe po dniu jego odwołania z funkcji członka zarządu. Odwołanie pozwanego z funkcji członka zarządu miało miejsce z dniem 31 stycznia 2010 roku, a wierzytelność z tytułu kosztów postępowania powstała wraz z ogłoszeniem wyroku Sądu Okręgowego w dniu 9 maja 2014 roku. W świetle powyższego, powództwo oparte o art. 299 k.s.h. podlegało oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

(...)

2 września 2016 roku.